حضرت آیت الله العظمی حاج سید ابوالحسن مولانا (اعلی الله مقامه الشریف)
بسمالله الرحمن الرحيم
الحمدلله ربالعالمين الصلاة والسلام علي سيّدالانبياء والمرسلين محمد و آله الطيبين الطاهرين
اين چند ورق كه مشتمل است بر پارهاي از وصايا و سفارشها كه مراعات آنها براي هر انسان مؤمن و ديندار لازم است، اين كوچكترين خدمتگزار دين و علم آنها را به درخواست مكرّر و اصرار و الحاح يكي از شيفتگان خانداناهلبيتعصمت(ع) برشته تحرير در آوردم. اميدوارم كه خداوند متعال با لطف و كرم خود ما را به وظايف و دستورات ديني آشنا ساخته و توفيق عمل به آنها را عطا فرمايد.
پس عرض ميكنم:
1 ـ سفارش ميكنم او را بر ملازمت تقوي و پرهيزكاري و پيروي از اوامر خداوند متعال و اجتناب و دوري از نواهي و گناهان.
2 ـ و سفارش ميكنم او را به خواندن نماز شب؛ خصوصاً به خواندن نماز «شفع» و «وتر» كه آنها از نيرومندترين اسباب توفيق و سعادت و نيكبختي انسان است.
3 ـ و سفارش ميكنم او را به صله ذريّه علويّه؛ زيرا خداوند متعال آنها را در ميان مردم از ودايع و امانات نبوّت قرار داده است و مودّت و دوستي آنها را اجر و پاداش رسالت. و كسي كه به آنها توهين كند به بليّه گرفتار آيد كه سرزنش نكند به كسي مگر خودش را.
علاّمه حلّي در پايان كتاب «قواعدالاحكام» براي فرزندش فخرالمحققين در بارة آنها چنين سفارش ميكند:
«بر تو باد صله ذريّه علويّه زيرا خداوند تعالي اكيداً در بارة آنها سفارش كرده و مودّت و دوستي آنها را اجر و پاداش رسالت قرار داده و فرموده است: «قل لا اسئلكم عليه اجراً الاّ المودّة في القربي» (سوره شوري، آيه 23)
(يعني بگو اي رسول خدا كه من از شما اجري بر رسالت نميخواهم بجز دوستي در قرابت.)
و رسول خدا(ص) فرمود: «من در روز قيامت از براي چهار طايفه شفاعت ميكنم، اگر چه بيايند با گناهان اهل دنيا:
1 ـ كسي كه ذريّه مرا ياري كند.
2 ـ كسي كه از مالش به ذريّه من بدهد وقتي كه او در سختي و مضيقه باشد.
3 ـ كسي كه ذريّه مرا با زبان و دلش دوست دارد.
4 ـ كسي كه در برآوردن حاجتهاي آنان سعي و تلاش كند آنگاه كه آنان مطرود و رانده شوند.
4 ـ سفارش ميكنم او را به تعظيم و احترام فقهاء و علماء زيرا كه رسولخدا(ص) فرمود: «هركسي كه اكرام كند فقيه مسلماني را، خدا را ملاقات ميكند در روز قيامت در حالي كه خدا از او راضي و خشنود است. هركسي كه فقيه مسلماني را توهين كند ملاقات كند خدا را در حالي كه خدا به او خشمناك است.»
5 ـ و سفارش ميكنم او را به دوري كردن از غيبتكنندگان بندگان خداوند. زيرا غيبت آنان چون خوردن مردار است. خصوصاً غيبت سادات و علماء و عربها گويند: «لحوم العلماء سموم»؛ (خوردن گوشتهاي عالمان ـ يعني غيبت كردن آنها ـ چون خوردن سموم است)
در روايت است كسي كه به غيبت گوش ميدهد او يكي از غيبتكنندگان است.
6 ـ و سفارش ميكنم او را به صلة رحم كه سبب يافتن توفيق است بر اعمال صالحه و باعث زيادي عمر و بركت در روزي است.
7 ـ و سفارش ميكنم او را به تلاوت قرآن كريم و تدبّر و انديشه و پند گرفتن از آن.
و از اميرالمؤمنين(ع) روايت شده است كه به فرزندش محمد بن حنفيه فرمود: «و عليك بتلاوة (بقرائـة) القرآن و العمل به»؛ بر تو باد به تلاوت و خواندن قرآن و عمل بر آن.
8 ـ سفارش ميكنم او را به زيارت اهل قبور و انديشه كردن در بارة آنها كه ديروز آنان چه كساني بودند و امروز به كجا رهسپار شدهاند و چگونه بود حال آنها و امروز چگونه است.
9 ـ و سفارش ميكنم او را به مداومت در زيارت مشاهد مشرّفه انبياء عظام و ائمه طاهرين و فرزندان آنها سلاماللهعليهم، زيرا اين از اسباب سعادت و نيكبختي و توفيق يافتن است بر كارهاي خوب و باعث نورانيّت دل انسان است.
10 ـ و سفارش ميكنم او را به احسان و دستگيري از ضعفا و مستمندان و يتيمان.
11 ـ و سفارش ميكنم او را به مداومت در خواندن زيارت عاشورا و مداومت در خواندن دعا، و ذكرها خصوصاً دعاي كميل و توسّل و زيارت جامعه كبيره و ساير دعاهاي معتبره، دعاهاي صحيفه سجاديه مانند دعاي «يا من تحل به عقد المكاره»، (دعاي هفتم صحيفه).
12 ـ و سفارش ميكنم او را به اجتناب از كارهاي حرام و شبههناك و پيمودن راه احتياط كه در اوست نجات.
13 ـ و سفارش ميكنم او را به خواندن قرآن و هدية ثواب آن به روح مؤمنين بيوارث و آنهايي كه بازماندگاني ندارند و همچنين هدية ساير ثواب ديگر كارهاي خوب كه موجب توفيق در كارهاست.
14 ـ و سفارش ميكنم او را به خواندن اين دعا در قنوت در نمازها كه استاد و شيخ اجازة ما مرحوم آيتاللهالعظمي سيدشهابالدين نجفي مرعشي آن را به سند خود از سيّد بن طاووس رضوانالله عليه روايت ميكند و دعا اين است:
«اللهمّ انّي اسئلك بحقّ فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها و بالسّر المستودع فيها ان تصلّي علي محمد و آل محمد و أن تفعل بي ما انت اهله و لا تفعل بي ما أنا أهله»
(خدايا به درستي كه من تو را ميخوانم به حق فاطمه و پدرش و شوهرش و فرزندانش و سرّ و رازي كه در او امانت نهادهاي. اين كه درود بفرستي بر محمد و آل محمد و اين كه عمل كني در بارة من به آنچه تو اهل آني و عمل نكني در بارة من به آنچه من اهل آنم.)
15 ـ و سفارش ميكنم او را به حسن خلق. و از امامصادق(ع) روايت شده است كه فرمود:
«انّ الله تبارك و تعالي يعطي العبد من الثّواب علي حسن الخلق كما يعطي المجاهد في سبيلالله يغدو عليه و يروح»
(خداوند به بنده خود در مقابل حسن خلقش ثواب عطا فرمايد. همانند آنچه عطا فرمايد بر مجاهد راه خدا كه روز و شب در فعاليت و تلاش است.)
16 ـ و سفارش ميكنم او را به محاسبه نفس. و گذشتگان صالح ما در اين باره غايت سعي و اهتمام داشتند و چنين ميدانستند كه انسان از اهل تقوي و ورع نخواهد بود تا محاسبه نفس خود را از محاسبة شريك خود دقيقتر انجام ندهد. و كسي كه محاسبة نفس خود نكند يا كم عقل و احمق است يا اين كه به روز جزاء معتقد نيست. زيرا انسان عاقل چون دانست كه چون در دنيا به حساب خويش نرسد و جلو نفس خود نگيرد، در اين صورت در آخرت گرفتار شدايد و سختيهاي آخرت گردد. پس چگونه براي او رواست كه آن را ترك كند.
از امامصادق(ع) روايت شده است كه براي عبدالله بن جندب فرمود: بر هر مسلماني كه به ولايت ما اهلبيت معرفت دارد، لازم است كه در هر روز و شب اعمالش را بر خويشتن عرضه كند و خودش به حساب خود برسد. اگر در كارهاي خود خوبي ديد آن را افزايش دهد و اگر بدي ديد از آن استغفار نمايد تا روز قيامت خوار نگردد.
17 ـ و سفارش ميكنم او را كه بترسد از نفرين مظلومان خصوصا ً از يتيمان و عاجزان زيرا خداوند در باره اين مردم دل شكسته مسامحه و گذشت را روا ندارد.
18 ـ و سفارش ميكنم او ر ا به مجالست و همنشيني علماء و مردمان صالح و شايسته و دوري گزيند از مجالست بدان و جاهلان و مردمان بيبند و بار كه مجالست آنان در دگرگوني طبع آدميزاد زياد مؤثر است.
از امامصادق(ع) روايت است كه رسولخدا(ص) فرمود: «قالت الحواريّون لعيسي عليهالسلام يا روحالله من نجالس؟ قال: من يذكّركم الله رؤيته و يزيد في علمكم منطقه و يرغبّكم فيالاخرة عمله»
حواريون به حضرتعيسي(ع) عرض كردند: اي روحالله ما با چه كساني مجالست كنيم؟ فرمود: با كسي كه ديدارش شما را به ياد خدا اندازد و گفتارش بر علم و دانش شما بيفزايد و عملش شما را به جهان آخرت راغب نمايد.
19 ـ و سفارش ميكنم او را به دادن حقوق واجبه از خمس و زكوة و غير اينها. و شايسته است كه خمس دهنده از منّت نهادن آن به اهلش خودداري كند و هنگام عطا نهايت فروتني و تواضع را نسبت به ذريّه علويّه بنمايد. و بداند كه خداوند پارهاي از اموال خود را به او سپرده و سپس به او امر كرده است كه اندكي از آن را به ذريّه پيغمبرش(ص) برساند و براي اين كار پاداش فزوني مال در دنيا و اجر و ثواب بزرگي در آخرت قرار داده است و چه اندازه زشت است كه عطاي خود را بزرگ شمرده و بر فرزندان پيامبر(ص) منّت گذارد.
و زكوة هم يكي از اركان اسلام است كه اسلام بر روي آنها بنا شده است و وجوب آن از ضروريات و منكرش كافر است.
20 ـ و سفارش ميكنم او را به صبر و شكيبائي در مصائب و شدايد و توكّل بر خدا. و خداي عزوجلّ ميفرمايد «ولنجزيّن الذّين صبروا أجرهم بأحسن ما كانوا يعملون»؛
(پاداش كساني كه شكيبايي كردند آنها را بهتر از آنچه عمل كردند ميدهم.)
و فرمود: «اولئك عليهم صلوات من ربّهم و رحمـة و اولئك هم المهتدون»؛
(درود و رحمت پروردگارشان بر آنان باد و ايشان راه يافتگانند).
و ضدّ آن جزع (بيتابي) است و آن عبارت است از فرياد كشيدن و بر گونه خود زدن و گريبان چاك كردن و بيقراري نمودن و آن نتيجه ضعف و كوچكي نفس است. و جزع و بيتابي در مصائب از مهلكات است. زيرا در حقيقت انكار قضاي خداوند و ناخشنودي نسبت به حكم و فعل اوست و ثواب مصيبت را به هدر ميدهد و باعث ناخشنودي خدا ميگردد. و از رسولاكرم (ص) روايت است كه فرمود: «الجزع عندالبلاء تمام المحنه»؛ (تمام محنت هنگام بلا بيتابي و ناشكيبايي كردن است)
به پايان رسيد اين نوشتة مختصر به درخواست و خواهش برادر ارجمند، جوان مهذّب فاضل آقاي… در آخرين شب قدر از شبهاي قدر، شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان سال 1413، مطابق 26/12/1371 ه. ش به دست كوچكترين خدمتگزار شرع مبين ابوالحسن بن علي بن محمد بن عبدالكريم الموسوي التبريزي عفي عنه و عن والديه و الحمدلله و صلّي الله علي محمد و آله الطاهرين.