حاج سيّد مرتضى مولانا فرند سيّد محمّد فرزند سيّد عبدالكريم در 21 رجب المرجب 1330 ق در تبريز ديده به جهان گشود . دروس حوزوى و سطوح عالى را از محضر علماى تبريز همچون ; آيت اللّه سيّد هادى خسروشاهى فرا گرفت و آن گاه به خطابه و وعظ روى آورد . وى بيانى شيرين و رسا داشت و صدها نفر در پاى منبر وى از سخنان ايشان استفاده مى كردند .
آثار وى چنين است:
1 . ارشاد الضالين ;
2 . مسأله حجّ ;
3 . العنبر فى مجالس المنبر ( مطبوع ) ;
4 . ارشاد الأنام وقايع الايّام ( فارسى ، عربى ، تبريز ، 1373 ق ) ;
5 . كشكول يا متفرقات .
معظم له در منزل خود داراى كتابخانه مهمّ و مفصّلى بود كه بيشتر كتاب هاى وى در موضوعات فقه ، اصول ، تفسير ، حديث ، تاريخ و رجال بوده و بيشتر آنها چاپ تبريز ، مصر ، بيروت ، قم و تهران بوده است .
حجّت الاسلام و المسلمين مولانا در تاريخ 12 رمضان المبارك 1400 ق وفات نمود و در قبرستان وادى رحمت تبريز دفن گرديد . بعد از وفات كتاب هاى وى اعم از خطّى و چاپى به مدرسه حضرت وليعصر ( عج ) تبريز منتقل گرديد و هم اينك بخش اعظم كتابخانه مدرسه وليعصر ( عج ) كتاب هاى آن بزرگوار مى باشد .([1])ّ
[1] . درنگى كوتاه بر زندگى فقيه بلند مرتبه آيت الله العظمى حاج سيّد محمّد مولانا ، صص 36 ـ 37 ; عرشيان خاك نشين ، ص 190 .