حضرت آیت الله العظمی حاج سید ابوالحسن مولانا (اعلی الله مقامه الشریف)
اعمال روز عرفه
روز نهم:روز عرفه و از اعياد بزرگ است،گرچه به اسم عيد ناميده نشده و روزى است كه خدا بندگانش را به عبادت و طاعت خويش دعوت كرده و سفرههاى جود و احسانش را براى آنان گسترده،و شيطان در اين روز خوارتر و حقيرتر،و راندهتر و خشمناكتر از روزهاى ديگر است،و روايت شده كه حضرت زين العابدين عليه السّلام در روز عرفه صداى سائلى را شنيد كه از مردم درخواست كمك مىكرد،به او فرمود:واى بر تو،آيا در اين روز از غير خدا درخواست مىكنى؟!و حال آنكه براى بچههاى در رحم،در اين روز اميد مىرود،كه فضل خدا شامل حالشان گردد،و سعادتمند شوند.و براى اين روز چند عمل وارد است: اوّل:غسل.دوم:زيارت حضرت سيد الشّهداء عليه السّلام كه برابر هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد و بلكه افضل از اين است،و روايات در كثرت فضيلت زيارت آن حضرت در اين روز متواتر است[يعنى از افراد بسيارى نقل شده است]و اگر كسى در اين روز توفيق يابد،كه زير قبّه مقدّسه آن حضرت باشد،ثوابش كمتر از كسىكه در عرفات باشد نيست،بلكه بيشتر و بيشتر است،و كيفيت زيارت آن حضرت بعد از اين در باب زيارات ان شاء اللّه تعالى مىآيد.سوم:پس از نماز عصر،پيش از آنكه مشغول خواندن دعاهاى عرفه شود،در زير آسمان دو ركعت نماز بجا آورد،و به گناهانش نزد خدا اعتراف و اقرار نمايد،تا به ثواب عرفات دست يابد،و گناهانش آمرزيدكه گردد،آنگاه به اعمال و دعاهاى عرفه كه از ائمه طاهره عليهم السّلام روايت شده است مشغول گردد،و آن اعمال و ادعيه بيشتر از ان است كه به طور كامل در اين مختصر ذكر شود ولى به اندازهاى كه اين كتاب گنجايش آن را داشته باشد نقل مىكنيم. شيخ كفعمى در كتاب«مصباح»فرموده:براى كسىكه از دعا خواندن ضعف پيدا نكند روزه روز عرفه مستحب است،و پيش از زوال[رسيدن آفتاب به وقت شرعى ظهر]غسل استحباب دارد،و همچنين زيارت امام حسين عليه السّلام در روزوشب عرفه مستحبّ است.و چون وقت زوال رسيد،زير آسمان رود،و نماز ظهر را با ركوع و سجود نيكو بجا آورد،و چون از نماز ظهروعصر فارغ شود،دو ركعت نماز بخواند،در ركعت اول پس از سوره «حمد» سوره«توحيد»و در ركعت دوم بعد از(حمد)سوره(كافرون)بخواند،پس از ان چهار ركعت نماز بجا آورد،در هر ركعت پس از سوره(حمد)پنجاه مرتبه سوره(توحيد)بخواند. فقير مىگويد:اين نماز همان نماز حضرت امير المؤمنين عليه السّلام است،كه در ضمن اعمال روز جمعه گذشت. سپس شيخ كفعمى فرموده است: اين تسبيحات را كه از حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله روايت شده است،و سيّد ابن طاووس در«اقبال»ذكر فرموده بخوان:
سُبْحَانَ الَّذِي فِي السَّمَاءِ عَرْشُهُ سُبْحَانَ الَّذِي فِي الْأَرْضِ حُكْمُهُ سُبْحَانَ الَّذِي فِي الْقُبُورِ قَضَاؤُهُ سُبْحَانَ الَّذِي فِي الْبَحْرِ سَبِيلُهُ سُبْحَانَ الَّذِي فِي النَّارِ سُلْطَانُهُ سُبْحَانَ الَّذِي فِي الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ سُبْحَانَ الَّذِي فِي الْقِيَامَةِ عَدْلُهُ سُبْحَانَ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاءَ سُبْحَانَ الَّذِي بَسَطَ الْأَرْضَ سُبْحَانَ الَّذِي لا مَلْجَأَ وَ لا مَنْجَى مِنْهُ إِلا إِلَيْهِ.
منزّه است خدايى كه عرشش در آسمان است،:منزّه است خدايى كه حكمش در زمين است،منزّه است خدايى كه فرمانش در گورهاست،منزّه است خدايى كه راهش در درياست،منزّه است خدايى كه سلطنتش در آتش است، منزّه است خدايى كه رحمتش در بهشت است،منزّه است خدايى كه عدالتش در قيامت است،منزّه است خدايى كه آسمان را برافراشت،منزّه است خدايى كه زمين را بگسترد،منزّه است خدايى كه پناهگاه و نجاتى از او جز به سوى او نيست
سپس صد مرتبه بگو:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ.
منزّه است خدا،و سپاس از آن خدا است،و معبودى جز خدا نيست،و خدا بزرگتر است.
و سوره«توحيد» را صد مرتبه«اية الكرسى»را صد مرتبه بخوان،و صد مرتبه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرست،و ده مرتبه بگو:
لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ يُمِيتُ وَ يُحْيِي وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.
معبودى جز خدا نيست،يگانه و بىشريك است،فرمان روايى و سپاس از ان اوست،زنده مىكند و مىميراند،و مىميراند و زنده مىسازد،و او زنده پاينده است،خير تنها به دست اوست و او بر هرچيز تواناست.
و ده مرتبه:
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
آمرزش مىجويم از خدايى كه معبودى جز او نيست،زنده و به خود پاينده است و به سوى او بازمىگرديم.
و ده مرتبه
يَا اللَّهُ
اى خدا
و ده مرتبه
يَا رَحْمَنُ
اى مهربان
و ده مرتبه
يَا رَحِيمُ
اى بخشنده
و ده مرتبه
يَا بَدِيعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ
اى پديد آورنده آسمانها و زمين،اى داراى شوكت و بخشش
و ده مرتبه
يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ
اى زنده اى پاينده
ده مرتبه
يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ.
اى نعمتافزا اى عطابخش.
و ده مرتبه
يَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ
اى كه خدايى جز تو نيست
و ده مرتبه
آمِينَ
اجابت فرما
آنگاه بگو
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَيَّ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ يَا مَنْ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ يَا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى وَ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ يَا مَنْ هُوَ الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى يَا مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و
خدايا از تو درخواست مىكنم،اى كسىكه از رگ گردن به من نزديكتر است،اى كسىكه ميان انسان و دلش پرده مىشود،اى كسىكه در چشمانداز برتر و افق آشكار است،اى كسىكه بخشنده و بر حكومت هستى قرار دارد،اى كسىكه چيزى مانندش نيست،و او شنوا و بيناست،از تو درخواست مىكنم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست.
و حاجت خود را بخواه كه به خواست خدا برآورده خواهد شد،آنگاه اين صلوات را كه از امام صادق عليه السّلام روايت شده بخوان،كه هركه بخواهد محمّد و آل محمّد عليهم السّلام را در فرستادن صلوات بر ايشان مسرور نمايد،بگويد:
اللَّهُمَّ يَا أَجْوَدَ مَنْ أَعْطَى وَ يَا خَيْرَ مَنْ سُئِلَ وَ يَا أَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِي الْأَوَّلِينَ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِي الْآخِرِينَ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِي الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِي الْمُرْسَلِينَ اللَّهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّدا وَ آلَهُ الْوَسِيلَةَ وَ الْفَضِيلَةَ وَ الشَّرَفَ وَ الرِّفْعَةَ وَ الدَّرَجَةَ الْكَبِيرَةَ اللَّهُمَّ إِنِّي آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لَمْ أَرَهُ فَلا تَحْرِمْنِي فِي [يَوْمِ] الْقِيَامَةِ رُؤْيَتَهُ وَ ارْزُقْنِي صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنِي عَلَى مِلَّتِهِ وَ اسْقِنِي مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَبا رَوِيّا سَائِغا هَنِيئا لا أَظْمَأُ بَعْدَهُ أَبَدا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ اللَّهُمَّ إِنِّي آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ لَمْ أَرَهُ فَعَرِّفْنِي فِي الْجِنَانِ وَجْهَهُ اللَّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّدا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مِنِّي تَحِيَّةً كَثِيرَةً وَ سَلاما
خدايا اى بخشندهترين كسىكه عطا فرمود،و اى بهترين كسىكه درخواست شد،و اى مهربانترين كسىكه از او مهربانى خواسته شد،خدا درود فرست بر محمّد و آلش در بين گذشتگان،و بر محمّد و خاندانش در ميان آيندگان،و بر محمّد و خاندانش در ميان فرشتگان،و بر محمّد و خاندانش در ميان رسولان.خدايا عطا فرما به محمّد و خاندانش وسيله و فضيلت و شرف،و بلندى مقام و درجه والا.خدايا ايمان آوردم به محمّد(درود خدا بر او و خاندانش)درحالىكه او را نديدم،پس مرا در قيامت از ديدارش محروم مساز،و همنشينى با او را نصيبم فرما،و مرا بر دين او بميران،و از حوضش سيرابم كن،نوشيدنى بدون تشنگى،دلنشين و گوارا كه پس از آن هرگز تشنه نشوم،همانا تو بر هرچيز توانايى.خدايا ايمان آوردم به محمّد(درود خدا بر او و خاندانش)درحالىكه او را نديدم،پس در بهشت چهرهاش را به من بشناسان.خدايا به محمّد(درود خدا بر او و خاندانش)از سوى من تحيّت و سلام بسيار برسان.
پس دعاى امّ داود را كه بيانش در ضمن اعمال ماه رجب گذشت بخوان،آنگاه اين تسبيح را كه ثوابش در زيادتى شماره نمىشود.و ما ميزان ثواب آن را به خاطر رعايت اختصار بيان نكرديم بگو:
سُبْحَانَ اللَّهِ قَبْلَ كُلِّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ بَعْدَ كُلِّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ مَعَ كُلِّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ يَبْقَى رَبُّنَا وَ يَفْنَى كُلُّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَسْبِيحا يَفْضُلُ تَسْبِيحَ الْمُسَبِّحِينَ فَضْلا كَثِيرا قَبْلَ كُلِّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَسْبِيحا يَفْضُلُ تَسْبِيحَ الْمُسَبِّحِينَ فَضْلا كَثِيرا بَعْدَ كُلِّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَسْبِيحا يَفْضُلُ تَسْبِيحَ الْمُسَبِّحِينَ فَضْلا كَثِيرا مَعَ كُلِّ أَحَدٍ،
منزّه است خدا،پيش از هركس،و منزّه است خدا پس از هركس،و منزّه است خدا با هركس و منزّه است خدا،پاينده است پروردگار ما،و فنا مىپذيرد هركس،و منزّه است خدا،تنزيهى كه فزونى مىگيرد بر تنّزيه تنزيهكنندگان فزونى بسيار پيش از هركس،و منزّه است خدا،تنزيهى كه فزونى مىگيرد بر تنزيه تنزيهكنندگان فزونى بسيار پس از هركس،و منزّه است خدا تنزيهى كه فزونى مىگيرد بر تنزيه تنزيهكنندگان فزونى بسيار به همراه هركس،
وَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَسْبِيحا يَفْضُلُ تَسْبِيحَ الْمُسَبِّحِينَ فَضْلا كَثِيرا لِرَبِّنَا الْبَاقِي وَ يَفْنَى كُلُّ أَحَدٍ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَسْبِيحا لا يُحْصَى وَ لا يُدْرَى وَ لا يُنْسَى وَ لا يَبْلَى وَ لا يَفْنَى وَ لَيْسَ لَهُ مُنْتَهًى وَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَسْبِيحا يَدُومُ بِدَوَامِهِ وَ يَبْقَى بِبَقَائِهِ فِي سِنِي الْعَالَمِينَ وَ شُهُورِ الدُّهُورِ وَ أَيَّامِ الدُّنْيَا وَ سَاعَاتِ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ أَبَدَ الْأَبَدِ وَ مَعَ الْأَبَدِ مِمَّا لا يُحْصِيهِ الْعَدَدُ وَ لا يُفْنِيهِ الْأَمَدُ وَ لا يَقْطَعُهُ الْأَبَدُ وَ تَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ
و منزّه است خدا تنزيهى كه فزونى مىگيرد بر تنزيه تنزيهكنندگان فزونى بسيار،براى پروردگار ما پاينده است و هيچكس نپايد،و منزّه است خدا تنزيهى كه شمرده نشود،و دانسته نگردد و فراموش نشود و كهنه نمىگردد. و فانى نمىشود،و برايش نهايتى نباشد،و منزّه است خدا تنزيهى كه دوام يابد به دوامش،و باقى ماند به بقايش در امتداد سالهاى جهانيان،و ماههاى روزگاران،و روزهاى دنيا و ساعات شبوروز،و منزّه است خدا به ابديت ابد،و همپاى ابد،آن تنزيهى كه آن را عددى شماره نكند،و مدّتى فنايش نكند،و سرانجامى قطعش نكند، و بزرگ است خدا نيكوترين آفرينندگان.
سپس بگو:
سپس بگو
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ قَبْلَ كُلِّ أَحَدٍ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَعْدَ كُلِّ أَحَدٍ
و سپاس خداى را پيش از هركس،و سپاس خداى را پس از هركس
تا آخر دعا،ولى به جاى هر سبحان اللّه بگو:الحمد لله و چون به احسن الخالقين رسيدى بگو: «لا اله الاّ اللّه قبل كل احد»تا آخر كه بجاى سبحان اللّه«لا اله الاّ اللّه»مىگويى،و پس از آن بگو:«اللّه اكبر قبل كل احد» تا آخر كه بجاى سبحان اللّه:(الله اَکبر)مىگويد.سپس مىخوانى دعاى«اللّهم من تعبّا و تهيا»را كه در اعمال شب جمعه گذشت پس بخوان دعاى على بن الحسين عليهما السّلام را كه شيخ طوسى در كتاب«مصباح المتهجّد»ذكر فرموده:اللّهم انت اللّه ربّ العالمين